Advocaten hebben moeite om zich aan de anti-witwaswet te houden
Leestijd: 3 min.
In het kort
Dat banken moeite hadden met het naleven van de anti-witwaswetgeving was al pijnlijk duidelijk geworden door torenhoge boetes die de ING en ABN Amro werden opgelegd door het Openbaar Ministerie (OM) en de strafrechtelijke vervolging van elke topmannen. Maar ook topadvocatenkantoren kwamen de afgelopen tijd in het nieuws vanwege het niet-naleven van de Wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme (Wwft). Zo kwam Pels Rijcken, de landsadvocaat, in opspraak vanwege oud-topman Frans van Oranje die 10 miljoen wegsluisde van cliënten. Ook de firma NautaDutilh wordt in België verdacht van witwassen.
De Wwft voor advocaten
Advocatenkantoren staan vaak hun cliënten bij voor de naleving van de Wwft, maar hebben zelf ook een poortwachtersfunctie toebedeeld gekregen van de overheid. Zij moeten dus zelf net als notarissen, makelaars en accountants deze wet naleven. Een onderdeel van het naleven van de Wwft is behalve het cliëntenonderzoek, het melden van ongebruikelijke transacties. Het verzaken van een melding is strafbaar, maar toch er in 2020 maar 21 meldingen van ongebruikelijke transacties gedaan door de 17.000 advocaten in Nederland. Dit tegenover de ruim 245.000 meldingen door bankiers en 2500 door accountants. In een door het FD uitgelekte notulen van de partnervergadering van Houthoff blijkt dat compliance geen prioriteit heeft, en dat advocaten niet op de hoogte zijn van de Wwft.
Door de poortwachtersfunctie zijn advocaten belast met het naleven van de Wwft. Er moeten cliëntenonderzoeken gedaan worden en ongebruikelijke transacties moeten gemeld worden bij FIU-Nederland. De Wwft gaat uit van een risico-georiënteerde benadering waarbij de poortwachters de risico’s inschatten van haar cliënten. De Wwft geeft al in grote lijnen aan wat extra risicofactoren zijn, maar er zijn door verschillende organisaties zoals het Financial Action Task Force (FATF) en National Risk Assosiation (NRA) ook lijsten opgesteld met verhogende risicofactoren voor de advocatuur. Op basis van het ingeschatte risico wordt er een eenvoudig, standaard of verscherpt cliëntenonderzoek uitgevoerd.
Er is echter een uitzondering in de Wwft voor advocaten (art. 1a lid 5 Wwft):
“De Wwft is niet van toepassing op advocaten en advocatenkantoren voor zover zij voor een cliënt werkzaamheden verrichten betreffende de bepaling van diens rechtspositie, diens vertegenwoordiging en verdediging in rechte, het geven van advies voor, tijdens en na een rechtsgeding of het geven van advies over het instellen of vermijden van een rechtsgeding (artikel 1a lid 5 Wwft).
Dit wil dus zeggen dat advocaten die deze werkzaamheden uitvoeren (bepaling van diens rechtspositie, diens vertegenwoordiging en verdediging in rechte, het geven van advies voor, tijdens en na een rechtsgeding of het geven van advies over het instellen of vermijden van een rechtsgeding), zich niet hoeven te houden aan de richtlijnen van de Wwft. Dit geldt ook voor de meldplicht aan FIU-Nederland. Het zinsdeel ‘bepalen van diens rechtspositie’ wordt in Nederland restrictief uitgelegd. Vrij vertaald bedoelt men hiermee het eerste verkennende gesprek. Dit eerste verkennende gesprek is dus vrijgesteld van de verplichtingen van de Wwft.
De Nederlandse Orde van Advocaten heeft een handleiding opgesteld om advocaten en medewerkers van advocatenkantoren handvaten te geven in de naleving van de anti-witwasregelgeving.
CDD On Demand
Juist om het naleven van de Wwft makkelijker te maken heeft SCOPE FinTech Solutions de CDD On Demand oplossing uitgevonden. De compliance check binnen de CDD On Demand oplossing vraagt automatisch gegevens op van diverse bronnen over de ingevoerde rechtspersoon of natuurlijke persoon (cliënt). De cliënt wordt op diverse punten gecontroleerd, variërend van PEP- en sanctielijsten tot insolventieregisters. Na de uitgebreide compliance check kunt u een digitaal gewaarmerkt rapport van de cliënt opvragen. Als een cliënt onderzocht is kan deze op een monitorlijst geplaatst worden. Daardoor is men altijd op de hoogte van eventuele wijzigingen binnen uw cliëntenportefeuille. In CDD On Demand gebeurt dit monitoren automatisch en wordt er dagelijks gecontroleerd. Mocht er iets wijzigen dan krijgt men een melding.
U kunt CDD On Demand nu gratis proberen door tien proefcredits aan te vragen. Better be safe than sorry!