Leestijd: 4 min.
Op 12 november 2018, vier maanden nadat de vijfde Anti-witwasrichtlijn van kracht werd, werd alweer de zesde Anti-witwasrichtlijn gepubliceerd door de Europese Unie. AMLD6 is bedoeld als aanvulling op en versterking van de vierde AMLD door minimumregels vast te stellen inzake strafrechtelijke aansprakelijkheid voor het witwassen van geld. Het moet door de lidstaten uiterlijk op 3 december 2020 in hun nationale wetgeving zijn omgezet.
AMLD6 stelt onder meer minimumregels vast voor strafrechtelijke aansprakelijkheid voor het witwassen van geld. In de AMLD6 wordt aangekaart dat de huidige strafbaarstelling van witwassen in de lidstaten té verschillend is om overal in de Europe Unie witwassen op een eenduidige manier te bestrijden. Dit zorgt voor een kloof in de handhaving en belemmert de samenwerking in verschillende EU-lidstaten met betrekking tot witwassen.
Om de kloof te dichten en de uniformiteit te bevorderen is zijn er in AMLD6 een tal van verschillende maatregelen genomen.
In de AMLD6 staat een lijst met 22 basisdelicten die alle EU-lidstaten in hun nationale wetgeving strafbaar moeten stellen, mocht dit nog niet strafbaar gesteld zijn. Enkele voorbeelden van de 22 delicten zijn: mensenhandel, cybercriminaliteit en illegale wapenhandel. Opvallend is dat er ook een aantal milieudelicten zijn aangemerkt in de AMLD6. Ook wordt self-laundering, ofwel zelfwitwassen, strafbaar gesteld. Bij zelfwitwassen wordt een persoon strafbaar gesteld voor het witwassen van geld wat de persoon zelf heeft verkregen met een van de basisdelicten.
De AMLD6 breidt de strafrechtelijke aansprakelijkheid uit tot rechtspersonen (BV/NV’s) en personen met bepaalde functies binnen rechtspersonen. Personen met een vertegenwoordigingsbevoegdheid, beslissingsbevoegdheid of controlebevoegdheid vallen hieronder.
Door de invoering van basisdelicten hoopt de Europese Unie op meer uniformiteit en een gestroomlijndere samenwerking tussen verschillende lidstaten. De European Banking Authority (EBA) zal de coördinatie tussen de lidstaten op zich nemen. De EBA krijgt ook meer bevoegdheid om op te treden bij nationale toezichthouders. De EBA mag opdrachten geven voor het doen van onderzoek in verschillende lidstaten en mochten de nationale toezichthouders dit onvoldoende doen of niet doen, dan kan de EBA een eigen onderzoek starten en zo nodig sancties opleggen. Om kwaliteit te waarborgen worden er standaarden ingesteld voor toezichthouders in verschillende landen. De EBA heeft de taak gekregen om ervoor te zorgen dat er meer samenwerking komt tussen Lidstaten.
Er zijn een tal van onderzoeksinstrumenten beschikbaar gesteld aan toezichthouders die voorheen nog niet beschikbaar waren. Ze worden geacht om gebruik te maken van dezelfde opsporingsmethodes die bij georganiseerde misdaad gebruikt worden. Er zal hiervoor ook meer aandacht uit moeten gaan naar de opleiding van personeel.
De strafeisen voor particulieren zijn verhoogd en er zijn nieuwe strafeisen ingevoerd voor rechtspersonen. Voorheen mochten lidstaten zelf bepalen welke maximumstraf ze aan bepaalde misdrijven hangen, maar in de AMLD6 is het bepaald dat alle maximumstraffen minimaal vier jaar moeten bedragen. EU-lidstaten mogen naast deze nieuwe strafeisen ook aanvullende sancties opleggen zoals boetes, een tijdelijk verbod op het uitvoeren van een overheidsbaan, een tijdelijk verbod op sociale bijstand of een tijdelijk verbod op het uitoefenen van commerciële activiteiten. Voor rechtspersonen betreffen de nieuwe maatregelen onder andere verbeurdverklaring van commerciële activiteiten, uitsluiting van de toegang tot overheidsfinanciering of gerechtelijke liquidatie.
De Anti-witwasrichtlijnen volgen elkaar in een hoog tempo op. Zijn we nog maar net bijgekomen van de implementatie van de vierde Anti-witwasrichtlijn, is nummer vijf al van kracht gegaan en komt nummer zes er ook alweer aan.
De vierde Anti-witwasrichtlijn is een aanscherping van de Wwft. Nieuw in deze richtlijn is onder andere dat Nederlandse politiek prominente personen, oftewel PEP’s automatisch worden gezien als cliënten met een verhoogd risico, evenals hun directe familieleden. Daarnaast moeten alle Wwft-plichtige instellingen voor alle cliënten een risico-onderzoek uitvoeren en op basis van het resultaat van dit onderzoek een risicoclassificatie toekennen.
Ook onderdeel van de vierde Anti-witwasrichtlijn is het veelbesproken UBO-register. Omdat het achterhalen van de Ultimate Beneficial Owner (oftewel UBO) een belangrijk onderdeel is van het CDD-proces, werd het UBO-register in het leven geroepen, om deze controles op een eenvoudigere wijze te kunnen uitvoeren. In dit register moeten alle UBO’s van rechtspersonen binnen de Europese Unie worden geregistreerd. Nederland was verplicht om dit register op 10 januari 2020 online te hebben staan, maar heeft niet aan deze verplichting voldaan.
In januari 2020 trad de vijfde Anti-witwasrichtlijn in werking. Deze richtlijn heeft met name betrekking op Cryptodienstverleners. Dit zijn bedrijven die diensten aanbieden voor het omwisselen van virtueel geld (zogenaamde crypto’s) en gewoon geld (ook wel fiduciair geld genoemd) maar ook bedrijven die cryptobewaarportemonnees aanbieden vallen sinds de komst van de vijfde Antiwitwasrichtlijn onder de Wwft. De verplichtingen voor Cryptodienstverleners zijn onder ander het voeren van een CDD-beleid, het monitoren van transacties en de meldplicht. Cryptodienstverleners staan onder toezicht van De Nederlandsche Bank die de uitvoering van de Wwft handhaaft voor deze bedrijven.
Criminelen verzinnen altijd nieuwe manier om crimineel geld wit te wassen, naar schatting wordt er jaarlijks in Nederland alleen als dertien miljard witgewassen. De regelgeving zal zich altijd moeten aanpassen en uitbreiden om nieuwe manieren van witwassen strafbaar te stellen. Momenteel ligt de zesde anti-witwasrichtlijn op tafel, maar er zijn verschillende lidstaten die de maximale strafeis van minimaal vier jaar naar vijf jaar willen verhogen en die vinden dat PEP’s (Politically Exposed Persons) die zich schuldig maken aan een van deze basisdelicten zwaardere sancties moeten krijgen. Personen die veroordeeld zijn zouden ook geweerd moeten worden van publieke functies en zich niet beschikbaar mogen stellen bij politieke verkiezingen is ook een sanctie die veel lidstaten zwart op wit zouden willen zien. Komt de Zevende Anti-witwasrichtlijn er alweer aan?
Met behulp van de CDD On Demand oplossing wordt op zeer eenvoudige wijze een compliance check uitgevoerd. Het enige wat hiervoor nodig is, is een naam en eventueel een geboortedatum. Aan de hand hiervan wordt binnen enkele seconden nagegaan of uw client op een van de gecontroleerde punten een verhoogd risico met zich meebrengt waardoor u eventueel een verscherpt cliëntenonderzoek dient uit te voeren. Tevens biedt de CDD On Demand oplossing de mogelijkheid om uw cliënten dagelijks te monitoren op nieuwe of aanvullende risicofactoren, ontvangt u hier direct een melding van en biedt CDD On Demand de mogelijkheid om te trachten de UBO te achterhalen. Aan het eind van de controle ontvangt u een gewaarmerkt rapport voor in uw eigen administratie. Better be safe than sorry!