Wat is witwassen?

Witwassen komt van oorsprong uit het Engels ‘’money laundering’’, wat letterlijk ‘’geld wassen’’ betekent. In het begin van de 20e eeuw, tijdens de industriële revolutie van de Verenigde Staten waren dollars nog gemaakt van katoenvezels. Deze dollars raakten snel vervuild en moesten worden vervangen, wat een kostbare zaak was. Sindsdien hebben de vervuilde dollars een andere betekenis gekregen, namelijk crimineel geld. 

Definitie van witwassen

Er zijn vele verschillende definities van witwassen te vinden. Sommige definities richten zich meer op de rol van financiële instellingen in het witwasproces, terwijl andere definities zich meer richten op de relatie met het criminele circuit. De Belastingdienst definieert witwassen als volgt:

‘’ Witwassen houdt in dat illegaal verkregen vermogen legaal wordt gemaakt, zodat de illegale herkomst niet langer zichtbaar is.’’

De definitie van witwassen van geld had in eerste instantie alleen betrekking op drugsmisdrijven, maar de afgelopen jaren zijn we steeds meer in de richting van een veel ruimere definitie gegaan, die berust op een breder spectrum van basisdelicten. In de Vierde Europese Anti-Witwasrichtlijn wordt de ruimere definitie voor witwassen gegeven. Voor de toepassing van deze richtlijn worden de hierna genoemde daden, indien opzettelijk begaan, als witwassen van geld beschouwd:

• De omzetting of overdracht van voorwerpen, wetende dat deze zijn verworven uit een criminele activiteit of uit deelneming aan een dergelijke activiteit, met het oogmerk de illegale herkomst ervan te verhelen of te verhullen of een persoon die bij deze activiteit is betrokken, te helpen aan de juridische gevolgen van zijn daden te ontkomen;
• Het verhelen of verhullen van de werkelijke aard, oorsprong, vindplaats, vervreemding, verplaatsing, rechten op of de eigendom van voorwerpen, wetende dat deze verworven zijn uit een criminele activiteit of uit deelneming aan een dergelijke activiteit;
• De verwerving, het bezit of het gebruik van voorwerpen, wetende, op het tijdstip van verkrijging dat deze voorwerpen zijn verworven uit een criminele activiteit of uit deelneming aan een dergelijke activiteit;
• Deelneming aan, medeplichtigheid aan, poging tot, hulp aan, aanzetten tot, vergemakkelijken van, of het geven van raad met het oog op het begaan van een van de in de voorgaande letters bedoelde daden.

Strafbaar

Iedereen die direct of indirect verantwoordelijk is voor witwassen is strafbaar. Er bestaat geen eenduidige straf voor witwassen. De straf is namelijk afhankelijk van de omstandigheden en van de omvang van het misdrijf. Wel zijn de maximumstraffen bekend, op opzettelijk witwassen staat maximaal 4 jaar gevangenisstraf of een geldboete van maximaal 78.000 euro. Op schuldwitwassen staat een maximumstraf van 1 jaar gevangenisstraf of een geldboete van maximaal 78.000 euro. Daarnaast kan het iemand worden verboden om bepaalde beroepen uit te oefenen, waaronder het beroep waarin hij zich schuldig heeft gemaakt aan witwassen.

Wanneer iemand een poging doet tot witwassen is de maximale straf een derde lager dan wanneer het misdrijf wel is afgerond. Wanneer iemand zich meerdere keren schuldig maakt aan witwassen, staat hier een hogere maximumstraf op. De rechter zal meewegen dat de eerdere straf kennelijk niet heeft geholpen ter voorkoming van witwassen en zal waarschijnlijk een hogere straf opleggen. Daarnaast zal een eventuele voorwaardelijke straf worden omgezet naar een onvoorwaardelijke straf.

Witwassen is een strafbaar feit omdat maatschappelijk de norm is dat wanneer iemand iets op oneerlijke wijze verkrijgt, dit op een eerlijke wijze ontnomen zou moeten worden. Wanneer iemand dus op een onrechtmatige wijze aan geld komt, zal dit volgens een strafprocedure moeten worden ontnomen.

Conclusie

Kortom, witwassen is het proces waarin geld uit het criminele circuit in het legale economische verkeer terecht komt. Er bestaan verschillende soorten witwassen en witwassen is een misdrijf waar straffen voor worden opgelegd. Deze straffen zijn afhankelijk van de omstandigheden en omvang van het witwassen. Daarnaast zal meespelen of het misdrijf is voltooid of niet, en of dit de eerste keer is dat een dergelijk misdrijf wordt begaan of dat dit al vaker is gebeurd. De straffen zullen hoger zijn naarmate de omvang groter is, wanneer het misdrijf voltooid is, en wanneer het misdrijf al vaker gepleegd is.